سفرنامه ایران : کیفیت بالای خدمات پزشکی - پایین بودن سلامت عمومی!

یکی از متضاد ترین مشاهدات من در مشهد، کیفیت بالای خدمات پزشکی از سویی و پایین بودن مشهود سلامت عمومی از سوی دیگر است.

در عرض فقط  سه هفته  یه چکاپ کامل پزشکی شامل آزمایش کامل خون، سونوگرافی از همه ی اندام و احشا داخلی ، تست استخوان ، یه چکاپ کامل قلب شامل اکو و نوار و تست ورزش ، دو ایمپلنت دندان و  یه  ام آر ای کامل از سر و کله و مخ  انجام دادم.
( ام ار ای کله رو پزشکم پیشنهاد داد و ازش استقبال کردم چون راست و صداقتش اعتماد چندانی به مخ خودم نداشتم  … یه وقت هایی گیر می کنه رو کلمات و ول نمی کنه اینقدر که سردرد می شم …. فکر کردم شاید یه جونوری ، چیزی  تو مغزم وول می خوره یا شاید هم برعکس یه چیز و میزی که رابطه ی  بین کلمات و بیان رو تو مخ آدمیزاد بالانس می کنه ، کم دارم … حالا ولش .
در هر صورت نتایج بهتر از تصور خودم بود …. مشکل بیشتر ذهنی بود تا جسمی … میل به خود زنی و خود بیمار پنداری برای شونه خالی کردن از « سبکی  تحمل ناپذیر بار هستی » ، مرسی میلان کوندرا ، …. به زبون خودمونی خودمون ، توجیه تنبلی و شونه خال کردن از مسئولیت …  خدایی راوی از این صادق تر سراغ دارین! :) … حالا ولش کن .)
و همه ی این خدمات پزشکی با یه کیفیت عالی در نوبت دهی ، مراکز تمیز و مجهز ، پذیرش مودبانه و سریع و از همه مهمتر سرعت و  کیفیت خوب در ثبت ، تفسیر و ارسال نتایج .
( کیفیت و تکنولوژی خدمات در بخش خصوصی به طور معناداری متمایز و برتر از بخش دولتی هست …. هر جا بخش خصوصی وارد شده به خاطر رقابت  مجبور به رعایت کیفیت و ادب در پذیرش هم شده …. از قلدری و جواب سربالا دادن و پیچوندن خبری نیست … بازار رقابتی ست و نه موروثی و مافیایی … مثل اون پیشخوان های پلیس ، شهرداری یا اون ایران خودروی بی همه چیز که شده علیمردان خان مملکت … یه بچه لوس ِ بی هنر ِ بی همه چیز که داره سلامت شهروندان  مملکت رو عینهو زالو می مکه و تازه طلبکار هم هست.
برگردیم سر مشاهدات خدمات پزشکی.
بدیهی ست که چنین مشاهداتی نسبی هستند و مقایسه ای . مقایسه بین دو چیز … دو مکان .
آنچه  در ایران دیدم و آنچه در فرانسه زندگی می کنم.
پس در توصیف این مشاهده ناگزیر به قیاس هستم .
یه اعتراف هم همین اول بکنم . اعتمادم رو به پزشکی عمومی و مخصوصا دندانپزشکی در فرانسه از دست دادم …. اینقدر که پزشک های اینجا محافظه کار هستن …. بیشتر کاغذ بازی هست تا تشخیص …. با یه پروسه ی بسیار طولانی در وقت گرفتن … خدمات پزشکی مثل ام ار ای رو که کلن بهتره فراموش کنید .. نوبت ها همه بالای سه ماه … تازه  در خوش شانس ترین و اضطراری ترین موارد .
گمونم به خاطر کمبود شدید متخصص هست … به طور مثال برای وقت گرفتن از متخصص قلب ، نزدیکترین وقتی که پیدا کردم هشت ماه بعد بود. یعنی رسما آدم بعد از فوتش نایل به  زیارت پزشک متخصص می شه ….
بذار آخرش را همین اول بگم.
کیفیت بالای خدمات پزشکی و دندانپزشکی  ایران در قیاس با فرانسه به نظرم غیر قابل مقایسه است.
چنانکه سطح بالای سلامت عمومی در فرانسه به نظرم غیر قابل مقایسه با ایران.
به نظر متضاد میاد ، مگه نه؟!
در فرانسه همه ی شهروندان بیمه درمانی دارن  اما به نظر می رسه  پزشک ها دل و جیگر تشخیص و درمان ندارند!
شاید همان بیمه های عمومی دست و پایشان را بسته است یا پروتکل های سفت و سخت مسئولیت پزشکی اینقدر محافظه کار شان کرده است که به جای تجویز دارو، کارشان بیشتر توصیه است و تشکیل پرونده.
توصیه به ورزش ، ورزش  و بازهم ورزش …. در یک نگاه مقایسه ای و کلی از سلامت عمومی ، به نظر توصیه کارسازی هم هست …. البته فقط برای موارد غیر حاد .
اینجا در فرانسه زنان هفتاد هشتاد ساله ایی را می بینید که از پشت سر توازن اندام یک دختر هجده نوزده ساله را دارند … تا صورتشان را از روبه برو  نبینید  باورتان نمی شود که بالای هفتاد سال دارند ….  مثل یک بز کوهی روی صخره و ماسه پیاده روی می کنند و آخ هم ازشان در نمی آید.
به طور مشهودی سلامت عمومی و قدرت بدنی زنان در فرانسه از ایران بالاتر است …. قطعا یکی از اصلی ترین دلایل این قدرت بدنی همان ورزشی ست که پزشک های محافظه کار اینجا به جای دارو مدام به مردم تجویز می کنند  ….  ورزش بخشی لاینفک از زندگی روزانه است .
اما تاثیرگذاری ورزش پیش نیازی دارد.
هوای پاکیزه …. خوراک سالم و متعادل.
هوای پاکیزه یک انتخاب شخصی نیست … یک استایل زندگی نیست … یک سیاست جمعی ست.
متولی و مسئول آن  قطعا حکومت و سیاست.
آن دو علیمردان خان ِ صنعت مافیایی ایران، ایران خودرو و سایپا، از خیابان های ایران جمع شوند درجا نیمی از مشکل آلودگی هوا حل شده است.

بذار دست از کلی گویی بردارم و سکانس بدم.

صبح است … ساعت 9.
وقت دندانپزشکی دارم.
منتظر مترو هستم.
ایستگاه شلوغ است .
و هوا به شدت آلوده همراه با آلودگی صوتی که برایم تازگی دارد.
صداهای مکانیکی ناشی از فرسودگی.
ترافیک وحشتناک ماشین هایی که از شدت فرسودگی مثل لکوموتیوهای عهد جیمز وات صدا و دود از خودشان بیرون می دهند.
هاج و واج  ِ آن برچسب های « بازرسی فنی» هستم که جلو شیشه ماشین ها ست.
این ماشین ها چطور از بازرسی فنی ، برچسب تایید گرفته اند؟!
مترو از راه میرسد … مملو ست از آدم … جایی نیست … منتظر مترو بعدی می شوم.
ذهنم در حال قیاس ناگزیر بین مشهد و نانت.
نانت با 650 هزار جمعیت ، چهار خط تراموا دارد . سرویس دهی از پنج صبح تا یک بامداد .  روزهای یکشنبه و تعطیلات رسمی سرویس رایگان است .
مشهد با سه و نیم میلیون جمعیت یکی و نصفی خط تراموا … سرویس دهی تا ساعت 10 شب.
تراموا هایی که به طور مشهودی نسبت به سه سال پیش فرسوده و پر سر و صدا شده اند.
آیا پروژه ای ضروری تر از توسعه حمل و نقل عمومی برای بهبود کیفیت هوا، سلامت عمومی و  روانی شهروندان قابل تصور است؟
ظاهرا بله، راهپیمایی اربعین و ریختن بودجه مملکت به پارچه های سیاه و تبلیغات بیست و چهارساعته با  اس ام اس و دسته و هیئت و موکب و این رقم چیزها …. راهپیمایی اربعین هنوز شروع نشده ، موج بعدی سیاه پرده های ِ سر بریده از راه می رسد.
برای دعوت از « جاماندگان اربعین » به راهپیمایی در خیابان های شیمیایی شده  از دود و خاک و صدا های مکانیکی …..
ورزش و هوای پاک و سلامت عمومی شهروندان کیلویی چند …. مهم ایران خودرو ست  که باید بفروشد … مهم ایرانسل و همراه اول است که با محرم و صفر باید بمانند و نفس بکشند  ….
مهم محرم و صفر است که مافیای بازار دستوری را زنده نگه داشته اند … گور پدر شهروندان و ریه ها و سلامت عمومی ملت.

مشهد - دنیاهای موازی

 نوشتن نیاز من هست.

نوعی تراپی و رها کردن ذهن.

چهار هفته تعطیلات سالانه ام رو در مشهد گذراندم ... پس از سه سال.

اون هم در بخش محدودی از مشهد.

 (از احمدآباد تا وکیل آباد و شاندیز)

سفرم بیشتر پزشکی و دندانپزشکی بود تا تفریحی و سیاحتی.

با این همه حجم مشاهدات اجتماعی به قدری بود که هیچ راهی جز نوشتن برای خلاص شدن ذهنم ندارم.

تلاش میکنم در مرور مشاهداتم از بیان احساسی و قیاسی تا حد ممکن حذر کنم ولی همین اول  این اعتراف رو صادقانه به خواننده می کنم که بخش هایی از این نوشتار قطعا آمیخته با احساسات شخصی خواهد بود.

حجم تناقضات، فرای توان ذهنی من برای کنترل احساسم هست.

از کجا شروع کنم؟

بذار از خیابون ها شروع کنم ..... از خیابون هایی که گویی آینه تمام نمایی شدن از « دنیاهای موازی»!

خیابان های مشهد - دنیاهای موازی:

رسما آدمی هستم که از پشت کوه اومده ... پس از فقط سه سال دوری از ایران این حجم تغییر در پوشش زنان برام باور نکردنی ست ... اون هم تو مشهد ….. شهر به وضوح زیباتر شده به لطف دختران زیباش …. به قبرستون پر سروصدا و مملو از آلودگی صوتی می مونه که حالا گوشه و کنار بین قبرهاش  گل های تازه و رنگارنگ روییده. 
همون مشهدی که زیر بار سیاهی چادر،  رنگ زندگی رو زنده به گور کرده بود …. شمایل انسانی زن رو انکار کرده بود …. زن نباید دست و پا می داشت … نباید شبیه آدمیزاد می بود.
زن باید در کیسه های سیاهی که بهش چادر می گن شبیه یه بادمجون سیاه باشه  و عجیب تر اینکه همون بادمجون های سیاه هم باز موجب تحریک و تشتت خاطر نرینه های خدا زده ای می شدن که تصور هر سوراخی باعث افتادن شون  به معصیت می شد!
هجوم خاطرات جوانی ست …. صحنه هایی که در مسیر مدرسه و دانشگاه می دیدم.
نرینه های خدا زده ای که تو خیابون های مشهد، بیست سال پیش مدام در حال انگولک کردن بادمجون ها بودن.
ظاهرا قرار بود از دامن زن ، مرد به معراج بره … ولی در واقعیت نه زنی وجود داشت و نه مردی ….. آدمیزاد در اون تعریف پلشت  تقلیل پیدا کرده بود به آلت تناسلی.
زن بادمجونی رسما  آسانسوری تعریف شده بود برای نرینه های دایم التحریکی که سودای ملکوت و بهشت و اینا داشتن. و طنز سیاه و تلخ اینکه حتی همون آسانسورهای بادمجونی هم از تعرض بدوی این نرینه های خدا زده در امان نبودن.
نتایج اون فرهنگ سازی مذهبی، از عفت و عصمت و حجب و حیا و ملکوت و اینا تا آسانسور بادمجونی و ملکوت نرینه ای رو در جوانی به چشم دیدم.
پلشت بود .. بوی گند میداد … بوی گند  منی و حیض و استحاضه و غسل جنابت و اجابت و دخول و نیمه دخول و تمطع وتلذذ و  جلو و عقب و مونثه و نرینه و اینا.
و همه ی این دایره ی پلشت لغات و رفتارهای بدوی جنسی  ذیل ادعای کرامت آدمیزاد ….
( لطفا کسی بر دیده ها خرده نگیره که مشاهده فارغ از انتخاب مشاهده گرست چنانکه دایره ی لغات آن تاراج فرهنگی  فارغ از فرهنگ لغات راوی.)

حالا اما ، فقط بعد از سه سال ، تو گویی  رنگ های زندگی از گورهای بدویت و ستمگری بیرون اومدن … زیباترین دخترانی که مادر گیتی به خود دیده … بدیهی ست که منظورم  از زیبایی،  شجاعت است و نه زیبایی های قراردادی مد و فشن …آزاده گی …. زیبایی  « نه گفتن » به بدویت …. سیاهی … ستمگری ! ….  زیبایی آغوش گشودن به روی  زندگی که متنوع است و متکثر و رنگارنگ … علیرغم خطر حمله ی لاشخورهای مرده پرست ….. زیبایی زن بودن ، مرد بودن …آراسته و آدم بودن و نه آلت تناسلی ماندن.
زنانی با پوشش های رنگارنگ . موهای زیبا … شال های افتاده …. گاه حتی بدون شال … عموما جوان … زیر سی سال. 

و همه اینها در مشهد …. شهری سراسر گم شده  در سیاهی اربعین … پارچه های سیاهی که از خزانه مملکت به شهر تحمیل شده  برای سربریده ای  که باهش سرهای جوان زندگی رو سرکوب می کنن.
یک سکانس بی واسطه از مشاهده عمق استراتژیک حفظ امنیت توسط سربازان گمنام:
در حال پیاده روی صبحگاهی هستم به اتفاق همراهی …. از داخل پارکی خلوت و آرام … مردی میانسال با شکمی برآمده و بیسیم به دست از کنارم رد می شود . می شنوم که در بیسیم می گوید:
یه مورد منکراتی در پارک فلان … توهم نشستن ( جمله زشت و وقیحی می گوید که از تکرارش چندشم می شود) … نیرو اعزام کنید!
اولش گیج و منگ قفل کرده ام … این چی بود … کی بود … چی گفت !
دو قدم جلوتر دو جوان هفده هجده ساله ، دختر و پسر، را می بینم که گوشه ای خلوت نشسته اند، دست هم را گرفته اند و گپ می زنند .
(آیا کاری بی آزارتر از این در دنیای انسانی قابل تصور است؟)
پس از چند ثانیه کپ کردن تازه دوزاریم می افتد که این نرینه ی سرگردان در حال گزارش این دو جوان بود.
نزدیک می شوم ... به دو جوان می گویم:
بچه های خوب این دیوث شما رو با بیسیم  گزارش کرد . حواستون باشه .
دو جوان بلند می شوند و هر کدام در جهت مخالف ازهم دور می شوند.
حالا نوبت همراهم هست که کپ کند.
با تلخی و اعتراض می گوید این چه کلماتی ست به کار می بری؟
با ناباوری می گویم این چه کوری ست که تو به آن مبتلا شدی؟
کنش پلشت و پلید این نرینه ها ی مفت خور ِ  ضد امنیت اجتماعی که در حال پاره پاره کردن مملکت هستند را نمی بینی و به  من اعتراض می کنی؟ …. البته که  به کار بردن این واژه ها آزارم می دهد … کثیف و زخمی ام می کند ولی عزیزجان هیچکس در دنیا نمی تواند ماهیت «کثافت» را با عطر و گلاب توصیف کند . کثافت ، کثافت است چنانکه این دیوث مفتخور در حال برهم زدن پیش پا افتاده ترین حقوق امنیتی شهروندان کشور! 
دیگر حرفی باهم برای گفتن نداریم .
در سکوت ادامه می دهیم.
من ناخودآگاه به نانت فکر می کنم. شهری که تقریبا هر روز عصر برنامه ی کنسرت و موسیقی عمومی و آزاد برای همگان دارد. و حالا اینجا در شهر خودم ، مشهد، نشستن دو جوان کنار هم تحمل نمی شود.
لابد همراهم در دنیای خودش به عفت و عصمت و کرامت زن و آسانسور بادمجونی فکر می کند و بر من افسوس می خورد که غرب زد شده ام و از دست رفته ام … باکی نیست… بگذار فکر کند غرب زده شده ام …. بر این دل پاره پاره دیگر هیچ انگی دردناک نیست که درد، دیدن پاره های تن ایران است که از ایران جدا می شوند و پرت می شوند به غربت.
دنیاهای ما خیلی وقت است که از هم جدا شده است … درست مثل ادم های این شهر …. مثل خانه های این شهر … زیر یک سقف اما جدا ازهم ….  آدم هایی در دنیاهای موازی … خانه هایی که پاره های تن خود را از خانه به خارج فراری می دهند و هیچ مسئولیتی در قبال این کوچ دسته جمعی پاره های تن ایران را نمی پذیرند.